ارزش فرهنگی1                                                                زبان کردی پيوند صريحی دارد با زبان اوستا يی که کتاب مقدس زردتشتيان هم به اين زبان نوشته شده است.

اين نظريه هم هست که زبان کردی مثل بيشترزبانهای تازه ايرانی،قسمت اعظم ارکان خود را از زبان مادی قديم گرفته باشد.

نويسنده کتاب تاريخ آشور ،سر سيد نی اسميت می گويد در اين زمان نظريات درباره زبان کردی بسيار فرق کرده است وبنابر اظهار متخصصان ، زبان کردی فقط يک لهجه مشتق يا بدون قاعده زبان فارسی نيست بر عکس زبانی است که در طول دوران تحولاتی درآن حاصل شده و خيلی از کتيبه آشور کهن تر است.

ميجرادمونس محقق تاريخ کرد در مقاله ای که در مجموعه شماره 11 جمعيت آسيای مرکزی انتشار يافته مي نويسد : زبان کردی ،گويش ممتاز و صاف آريايی است که دارای خصوصياتی ممتاز مِي باشد.

پروفسور سايس مينويسد: مادها عشايری کرد بودند واز نظر زبان از شاخه های هند و اروپايی اند واين نظر احتمال دارد که نظريه تسيتر ، مطابق با واقعيت باشد متخصصين می گويند :زرتشت از اهالی ميديا بوده است واوستا را به زبان خود يعنی (مادی) نوشته است واين نظريه بايد به حقيقت نزديک باشد.

درباره زبان کردی ميجرسون می نويسد:زبان کردی گويش صاف آريايی از بين رفته است در ميان زبانهای خاور مميانه نه تنها اين زبان است که به جز قبول بعضی از تعبيرات دينی ، خود را از اختلاط با زبان عربی حفظ کرده اند وکلمات قديم آريايی نشان ميدهند که اين کلمات ، با اينکه از گويش ايرانيان خارج شده اند ، هنوز کردها با آن صحبت مي کنند.

معلومات عمومی که در مورد زبان آريايی که زبان فارسی و کردی از آن پيدا شده است ، چنين پيشنهاد می کند که چون زبانهای فارسی و کردی ،در طول زمان هر يک در مسيری افتاده و پيشرفت کرده است ،پس نمي توان اين ادعا را که هر دو زبان يکی اند پذيرفت.پروفسورسايس مي نويسد :مادها عشايري كرد بودند و ازنظر زباني شاخه اي از زبان هند و اروپايي هستند متخصصين ميگويند :زرتشت از اهالي ميديا بوده است و اوستا را به زبان خود يعني مادي نوشته است و اين به نظر بايد به حقيقت نزديك باشد..
 سرسيدني اسميت مي گويد:زبان كردي يك لهجه مشتق يا بدون قاعده زبان فارسي نيست برعكس زباني است كه در طول دوران تحولاتي در آن حاصل شده و خيلي از كتيبه داريوش كهن تر است .ميجر ادموندس محقق تاريخ كرد در مجموعه شماره11جمعيت آسياي مركزي مي نويسد:ديگر معلوم شده است كه زبان كردي يك لهجه اززبان فارسي نيست بلكه زبان معروف و صاف آريايي است كه داراي خصوصيات ممتازي مي باشد.
درباره زبان كردي ميجرسون مي نويسددر ميان زبانهاي خاور ميانه تنها اين زبان است كه به جز قبول بعضي از تعبيرات ديني خود ااز اخطلات با زبان عربي حفظ كرده و كلمات قديمي آريايي آن نشان ميدهد كه اين كلمات با اينكه از گويش ايرانيان خارج شدنه است اما هنوزكردها با آن صحبت مي كنند.مردم شناسي وبررسيهاي جغرافياي روايا و بررسيهاي زبان شناسي تاامروز نشان ميدهدكه زبان مكالمه مكريان(مهاباد)و توابع آن مهمترين نمونه براي شناسايي ريشه زبان كردي می باشد تقريبا"يقين شده است كه زرتشت ( z a r o aster ) كه به زبان مادي موءخر صحبت كرده در شمال منطقه اي به دنيا آمده كه امروز به نام منطقه مكري شناخته مي شودو زبانش هم بنابر نوشته زندو اوستا زبان كردي مكري مي باشد .

 

هوارت(huwart) و دارمستتتر(darmestetre) و وبرخي از متخصصين ديگردر تحقيقات خود ّبه اين نتيجه رسيده اند كه زبان اوستايي زرتشت زبان كردي مادي است وزبان پارسي اين دوران هم همين بوده كه درآثار پرسپوليس (استخر)ديده مي شوداكتشافات بعدي كه حاصل شده نشان دهنده اين است كه زبان كردي بر خلاف زبان فارسي حالت قوائد خود را حفظ كرده نمونه هايي از آنجه در جدول زيرآورده شده نشان دهنده حفظ اصالت زبان كردي و تغيير فاحش زبان فارسي مي باشد.

 

کردی سليمانی

کردی کرمانجی

اوستايي

فارسی امروز

به رز

به رز

ماز

سنگين وبزرگ

ماسی

ماسی

ماسيا

ماهی

حوشتر

ئوشتر

ئو سترا

شتر

پرد به رازا

پرت

په راتا

پل

مش

مش

مخشی

مگس

به رخ

برخ

وراخا

بره

ويستن

ويستن

واس

خواستن

زانين

زانين

زان

دانستن

من

ئه ز

ئه زم

من

این مطالعات و بسیاری از پژوهش های دیگر نشان از عاری بودن زبان کردی از واژه های گویشهای بیگانه
می دهد ونسبت به زبانهای دیگر ایرانی مانند بلوچ و پارسی... از پایداری بیشتری برخوردار بوده است.